13 lutego 2014 r. Zakład Komunikacji Miejskiej w Gdańsku ogłosił przetarg na zakup zabytkowego wozu tramwajowego wyprodukowanego w Gdańskiej Fabryce Wagonów (Danziger Waggon Fabrik) typu Tw269 (Triebwagen serii 269 - niem. wóz silnikowy serii 269). Celem postępowania jest pozyskanie jednego z dwóch tramwajów tej serii, które są w posiadaniu Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie.

6 takich tramwajów zamówiło ponad 80 lat temu gdańskie przedsiębiorstwo Danziger Elektrische Strassenbahn do obsługi linii 5, kursującej na nowo uruchomionej trasie w ciągu dzisiejszych al. Hallera, ul. Mickiewicza i al. Legionów, do pierwszej krańcówki przy skrzyżowaniu z Kościuszki i przy pobliskim porcie lotniczym. Od ówczesnej nazwy ulicy Kościuszki - Ringstrasse - wywodzi się także potoczna nazwa tej serii tramwajów - Ringstrassenbahnwagen (skrót. Ring).
Eksploatowane od 1930 r. wozy oznaczono numerami inwentarzowymi z zakresu 269 - 274 (stąd oznaczenie serii - od numeru pierwszego egzemplarza).

Kursowały po gdańskich torach do lat 50. 4 z nich skasowano, a 2, już jako wozy techniczne, oznaczone numerami 05903 i 05904, trafiły do krakowskiego MPK z przeznaczeniem na cele muzealne. Wagony nie doczekały się jednak renowacji i do chwili obecnej stanowią własność krakowskiego Muzeum Inżynierii Miejskiej nie będąc elementem ekspozycji.

ZKM w Gdańsku oczekuje, iż jeden z wagonów wróci do Gdańska, jednak dopiero po kompleksowej renowacji, z przywróceniem pełnej sprawności technicznej.

Jeden z użytkowników serwisu fotozajezdnia.pl wykonał w 2008 r. zdjęcia obu wagonów. Zdjęcia dość unikalne, ponieważ zabytkowe tramwaje z Gdańska na codzień nie są dostępne dla zwiedzających krakowskie muzeum. Oba tramwaje, 05903 i 05904 wyglądają z zewnątrz na w dużym stopniu kompletne, niewymagające znacznej odbudowy.

Zamawiający określił termin realizacji w okresie jednego roku od podpisania umowy. Prawdopodobne jest więc, iż nowy pojazd wzbogaci gdańską flotę taboru historycznego wiosną 2015 r.

opracował: Michał Brancewicz /branc98/
uzupełnienie i korekta: marcinc



Gdańskie tramwaje w dwudziestoleciu międzywojennym
Okres między dwiema wojnami światowymi był dla gdańskich tramwajów bogaty w inwestycje taborowe i infrastrukturalne, przy czym zazwyczaj były one ze sobą powiązane. Tak było w przypadku wagonów Ring i nowej trasy do lotniska we Wrzeszczu, z krańcówką przy Ringstrasse. Nie inaczej wyglądał proces uruchomienia linii na Stogi (ówcz. Heubude), na którą zakupiono specjalnie 24 wozy oznaczone numerami od 245 do 268. Te tramwaje nazywano początkowo serią Heubuder, jednak dla ostatniego, istniejącego dziś egzemplarza noszącego nr 266, przyjęła się nazwa Bergmann, będąca faktycznie nazwą producenta fabrycznie montowanej instalacji elektrycznej (obecnie wagon posiada taką samą instalację jak konstalowskie wagony typu N). Podobnie wyglądały przemiany w relacji Śródmieście - Nowy Port. Gdy istniejącą od początków XX wieku, jednotorową trasę biegnącą portowymi nabrzeżami zastępowano w 1929 r. nowoczesną arterią w ciągu dzisiejszej ul. Marynarki Polskiej, wymieniono również wozy tramwajowe. Tym razem było to 10 egzemplarzy typu Neufahrwasser, o numerach od 280 do 289.

Nie zapominano także o pasażerach na innych trasach, w szczególności tej priorytetowej, łączącej Oliwę i Wrzeszcz z centrum miasta. O ile nowe tramwaje z serii opisanych wcześniej nie posiadały wyraźnych cech charakterystycznych (może za wyjątkiem wozów nowoporckich, z wejściem wyjątkowo pośrodku wagonu), to nowe pojazdy dla tego magistralnego połączenia określane były mianem wyjątkowo pojemnych, a jednocześnie nadzwyczaj komfortowych. Mowa o wozach serii 300-309 z 1930 r., tzw. gondolowych, nazywanych tak ze względu na obniżoną podłogę w wejściu, w środkowej części pojazdu. Były to tramwaje oparte na dwóch, dwuosiowych wózkach, dzięki czemu poziom hałasu emitowanego na łukach był znacznie niższy niż w wozach dwuosiowych. Tramwaje serii 300 stanowiły zmodyfikowaną kontynuację serii 240 (do 244) eksploatowanej od 1925 r.

Niestety, za wyjątkiem gdańskiego wozu nr 266 i dwóch Ringów w Krakowie, prawdopodobnie do chwili obecnej nie zachowały się inne, skonstruowane przed II Wojną Światową, wagony tramwajowe z Gdańska.
Niewykluczone, że część z wycofywanych wagonów nie została fizycznie skasowana a wykorzystana jako magazyny czy działkowe altanki. Poprosimy o informację mailową, jeśli w Gdańsku lub okolicy natrafiłeś na obiekt, który dawniej mógł być wozem tramwajowym, a obecnie spełnia inną funkcję. Sprawdzimy czy jest szansa na odzyskanie i odbudowę kolejnego zabytku techniki.

opracował: marcinc

Ostatnia aktualizacja: 2014-02-23 18:10:25